Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Projesi-CityAir’in üç yıllık çalışma dönemi tamamlandı. Türkiye’de 31 ilin “temiz hava eylem planları” güncellendi, proje kapsamında elde edilen çıktıların 81 ile yaygınlaştırılması planlanıyor.
Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen, T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen, Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması (CityAir) Projesi 6-7 Nisan 2022 tarihlerinde Ankara’da Ankara The Green Park Hotel’de yapılan kapanış konferansı ile tamamlandı. Hibrit (fiziki ve çevrimiçi) olarak düzenlenen konferansa AB Türkiye Delegasyonu, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile 81 ildeki yerel yönetimler ve Bakanlık Taşra Teşkilatı yöneticileri katıldı.
“11 Yılda 1 Milyar Euroluk Kaynaktan Yararlandık”
Kapanış Konferansı’nda konuşan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı AB Yatırımları Dairesi Başkanlığı Katılım Öncesi Mali Yardım (IPA) Direktörü Dr. İsmail Raci Bayer, “2011 yılından bu yana 1 milyar euroluk hatırı sayılır bir çevre yatırımına ülkemiz ile Avrupa Birliği arasında köprü olduk. IPA-1 döneminde 30 altyapı ve yedi teknik destek projesine yatırım aldık. Bu paketle yedi farklı bölgede ve 25 farklı ilde toplam 44 belediyeyi kapsayan yaklaşık 9 milyon vatandaşımıza AB standartlarında çevre altyapı hizmeti temin ettik. City Air’in de içinde bulunduğu IPA-2 döneminde ise 15 teknik destek projesi ve 21 altyapı projesi ile 3 milyonu aşkın vatandaşımıza daha hizmet sağlamış olacağız” dedi.
“Avrupa’da 400 Binin Üzerinde İnsan Hava Kirliliği Yüzünden Erken Ölüyor”
AB Türkiye Delegasyonu Bölüm Başkan Yardımcısı, Müşteşar Laurent Guirkinger, Avrupa Birliği tarafından 2002 yılında bu yana Türkiye’de su temini, su kaynaklarının korunması, hava kalitesi, doğal kaynakların korunması gibi çevre konularında 1.5 milyar euro destek sağlandığını belirti. Bu desteğin 2030 yılına kadar 2.2 milyar euroyu bulacağına işaret eden Guirkinger şunları söyledi: “Dünyada 6,5 milyon insan hava kirliliği kaynaklı inme, astım ve bronşit hastalıklardan dolayı sağlık sorunları yaşıyor. Avrupa’da 400 binin üzerinde insan hava kirliliği yüzünden erken ölüyor. Bu sayı trafik geçişlerinde yaşanan ölümlerden 10 kat daha fazla. Bu nedenle çevreye yaptığımız yatırımlar ile birlikte yaklaşık 3.3 milyar euro gibi bir tasarruf yapabileceğiz. 40-140 milyar euroluk da dolaylı maliyetlerden tasarruf yapabileceğiz.”
“Sadece Hava Kalitesi 600 Milyon Euroluk Yatırımı Gerektiriyor”
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı Mali İşbirliği ve Proje Uygulama Genel Müdürü Bülent Özcan, “AB uyum sürecinde önemli bir yatırım maliyetine katlanarak ilerliyoruz. Türk-AB entegre uyum stratejisi verdiğimiz çalışmada ülkemizin yapacağı yatırım maliyetinin 60 milyar euro olduğunu hesaplamıştık. Sadece hava kalitesi 600 milyon euroluk yatırımı gerektiriyor. Bu önemli bir başlangıç projesi ve aynı zamanda IPA’nın da önemli alanlarından biri. AB fonlarında yeni bir döneme giriyoruz” dedi. Özcan konuşmasına şu şekilde devam etti: “AB Birliği yedi yılda bir mali bütçelerini yapıyor. Biz de bir aday ülke olarak yedi yıllık dönem 2021-2027 dönemini kapsayacak IPA’nın üçüncü aşamasına geçiyoruz. Bu aşamada çevre-iklim konusu çok önemli. Türkiye Yatırım Platformu’nun açılışını gerçekleştireceğiz. Türkiye’nin iklim çevre konularında finansmanını sağlayacak IPA-3’ün önemli bir enstrümanı olacak. Özellikle özel sektörü de içine alacak bir finansman olacak.”
IPA-3 dönemi için yeni bir hedef koyduklarını söyleyen Özcan, “AB fonlarına daha bütüncül bakmamız gerekiyor. Örneğin; Erasmus Plus, Ufuk Avrupa gibi Türkiye’nin katılım sağladığı bilim programlarına bakıyoruz. Bu projelerin parçası olabilecek bütün kurumlarımıza bu projelerin parçası olma konusunda çağrı yapıyoruz. Belediyelerin hava kalitesi ile ilgili teknolojiyi üretmek ve uygulamak, pilot alanlarda deneme yapmak gibi konular Ufuk Avrupa’nın içerisinde yer alıyor. Yerel yönetimlerimiz Ufuk Avrupa’nın altında yer alan uygulamalar ile hava kalitesi konusunda daha fazla yarar sağlayabilir noktaya gelebilir. Bunun için bundan sonraki süreçte Türkiye’nin daha fazla yararlanabilmesi için Ufuk Avrupa’ya daha yakından bakmamız gerekiyor” dedi.
Teknik Bulgu ve Sonuçlar Kamuoyu ile Paylaşıldı
Toplam 36 ay devam eden proje çerçevesinde elde edilen teknik bulgu ve sonuçların kamuoyu ile paylaşıldığı toplantıda 31 ilin temiz hava eylem planları, elde edilen teknik verilerle güncellendi. CityAir projesi, 31 ildeki emisyon envanteri, modelleme çalışmaları, azaltım önlemleri ve kamuoyu farkındalığı olmak üzere dört ana başlıkta yürütüldü.
İlk başlıkta yürütülen faaliyetler emisyon verilerinin derlenmesi ve raporlanmasında kapasitenin artırılmasına yönelik oldu. İl envanterlerinin, mekansal dağılımın ve veri yönetiminin iyileştirilmesine yönelik desteği içeren faaliyetlerde ana hedeflerden biri orta-uzun vadeli bir bakış açısı, ulusal/bölgesel/yerel eylem planlarının etkinliğinin değerlendirilmesi ve hava kirletici konsantrasyonları üzerindeki etkilerinin simüle edilmesiydi.
Sonuç iki faaliyetleri kapsamındaki hava kalitesi modellemesi, seçilen şehir ve illerde mevcut ve gelecekteki hava kalitesini değerlendirme ve hava kalitesi tahmin sistemini Bakanlık bünyesine kazandırmayı amaçladı. Bu çerçevede Türk uzmanların ilk elden deneyim kazanmaları ve AB’deki meslektaşları arasında işbirliği kurmaları için doğrudan temas ve görselleştirme fırsatları sağlamak amacıyla Hava Kalitesi Değerlendirme ve Modelleme Çalışma Ziyaretleri gerçekleştirildi.
Üçüncü bölümde 31 il için en uygun maliyetli emisyon azaltma önlemlerini belirlemek için Emisyon Azaltma Yol Haritası hazırlandı. Almanya, İtalya, Polonya ve Fransa’dan paydaşlar yerel, ulusal ve Avrupa ölçeklerinde, endüstrilerden ve konut ısıtmasından kaynaklanan emisyonları azaltmaya yönelik önlemler, düşük emisyon bölgesi ve trafiğin etkisi hakkındaki yönetim deneyimlerini Türk katılımcılarla paylaştı. Avrupa Komisyonu, Yeşil Mutabakat ve Sıfır kirlilik eylem planına odaklanarak hava kalitesi Avrupa politikaları ve perspektifleri hakkında bir konuşma yaptı. Bu etkinliğe Türkiye’nin 31 ilinden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yerel yönetim temsilcileri aktif olarak katıldı.
Sonuç raporunun 4. aşamasında ise, hava kalitesi hakkında çok paydaşlı kamuoyu bilinçlendirme çalışmalarının ayrıntılarına yer verildi. Bu kapsamda 36 ay süresince vatandaşlar, çocuklar, öğrenciler, STK çalışanları, özel sektör şirket ve kurumlarının katılımı ile basın ve ilgili diğer platformların katılımıyla hava kirliliği ve hava kalitesi konusunda gerçekleştirilen kamuoyu bilinçlendirme faaliyetleri ayrıntılı raporlandı.
Projede yer alan illerimiz:
Aydın, Denizli, İzmir, Manisa, Muğla, Uşak, Adana, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Mersin, Osmaniye, Amasya, Çorum, Giresun, Ordu, Samsun, Sinop, Sivas, Tokat, Afyonkarahisar, Aksaray, Antalya, Burdur, Isparta, Karaman, Kayseri, Konya, Nevşehir ve Niğde.
About Post Author
