Gözümüzden Kaçmayanlar
Hollanda Kraliyet Deniz Araştırmaları Enstitüsü (NIOZ) ve Utrecht Üniversitesi tarafından yapılan kapsamlı bir çalışma, Kuzey Atlantik Okyanusu’nda 1 mikrometreden küçük, ultra ince parçacıklar halinde yaklaşık 27 milyon ton plastiğin yüzdüğünü ortaya koydu; MGM verilerine göre geçen ay yalnızca 0,5 milimetre yağış alan İstanbul’da, 1959’dan bu yana en kurak haziran ayı yaşandı; yağışlar uzun yıllar ortalamasına göre %99 azaldı; Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres “aşırı sıcakların artık nadir görülen bir durum olmaktan çıkarak yeni normalimiz haline geldiğini” ifade etti.
Manisa’nın Salihli ilçesinde yer alan Sardes Antik Kenti ve Bin Tepeler Lidya Tümülüsleri, UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil edildi. Böylece Türkiye’den listeye eklenen miras alanları 22’ye ulaştı.
*
Hollanda Kraliyet Deniz Araştırmaları Enstitüsü (NIOZ) ve Utrecht Üniversitesi tarafından yapılan kapsamlı bir çalışma, Kuzey Atlantik Okyanusu’nda 1 mikrometreden küçük, ultra ince parçacıklar halinde yaklaşık 27 milyon ton plastiğin yüzdüğünü ortaya koydu.
*
MGM verilerine göre geçen ay yalnızca 0,5 milimetre yağış alan İstanbul’da, 1959’dan bu yana en kurak haziran ayı yaşandı; yağışlar uzun yıllar ortalamasına göre %99 azaldı. Ayrıca Balıkesir, Kırklareli, Tekirdağ ve Edirne’de de son 65 yılın en düşük haziran yağışları görüldü.
*
Doğa Derneği’nin Dünya Kuşları Koruma Kurumu (BirdLife International) ve Avrupa Doğa Vakfı (EuroNatur) tarafından hazırlanan ve 47 ülkede 930’dan fazla kuş türünü kapsayan “The Killing 3.0” adlı raporun aktardığına göre, Avrupa ve Akdeniz havzasında her yıl 25 milyondan fazla kuş yasa dışı yollarla öldürülüyor.
*
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres “aşırı sıcakların artık nadir görülen bir durum olmaktan çıkarak yeni normalimiz haline geldiğini” ifade etti. Geçtiğimiz günlerde İspanya’nın El Granado kentinde hava sıcaklığı 46 dereceye ulaşırken Fransa tarihinde ilk kez ülkenin neredeyse tamamında aşırı sıcaklık uyarısı yapıldı,
*
Cannes’da aşırı turizmin kent yaşamının olağan akışını aksattığı gerekçesiyle 1.000 kişinin üzerinde yolcu taşıyan cruise gemilerinin kent limanına yanaşması yasaklandı.1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek yasak çerçevesinde limandan kente giriş yapan turist sayısı günde 6.000’le sınırlandırılacak.
*
İzmir, Antalya ve Muğla ile birlikte son 10 yılda Türkiye’de hem en çok yangın çıkan hem de yangınlarda en çok ormanın kaybedildiği üç bölgeden biri oldu. Bilecik, Sakarya, Antalya, Karabük gibi birçok kentte ormanlık alanlar yanmaya devam ederken, Eskişehir’deki yangına müdahale eden 10 kişi alevler arasında kalarak hayatını kaybetti.
*
AK Parti tarafından Meclis’e sunulan, muhalefetin ve kitle örgütlerinin “doğa katliamı” olduğunu ileri sürdükleri İklim Kanun Teklifi, Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildi.
*
Paris’teki Seine Nehri, 1923’ten bu yana ilk kez yüzmeye açıldı; yüzücüler, Paris’teki üç ücretsiz noktadan nehre girdiler.
*
ABD’de yapılan yeni bir araştırma, Roundup gibi yabani ot yok edici ürünlerde sıklıkla kullanılan diquat adlı kimyasalın bağırsak florasına zarar verdiğini ve böbrek, karaciğer, akciğerlerde kalıcı yapısal ve işlevsel hasarlara neden olabileceğini ortaya koydu.
*
BM desteğiyle hazırlanan yeni çölleşme raporunda tarihin en ciddi kuraklıklarından birkaçının son iki yılda yaşandığına, 21. yüzyılın sonunda Türkiye’deki yağış oranlarının %30 oranında düşeceğine ve ülkenin %88’inin çölleşme riskiyle karşı karşıya kalacağına dikkat çekildi.
*
Yapılan yeni bir araştırma, havanın aşırı sıcak olduğu günlerde çiftliklerde yetiştirilen ineklerin strese girdiğini ve bu yüzden tek günlük bir sıcaklık anomalisinde dahi süt üretimlerinin %10 kadar azaldığını ortaya koydu.
*
Yapılan son araştırmalar, son sıcak hava dalgası sırasında 12 Avrupa kentinde tahminen 1.500 kişinin insan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle öldüğünü ortaya koyuyor. Imperial College London ve London School of Hygiene & Tropical Medicine’dan bilim insanları, 23 Haziran ve 2 Temmuz tarihleri arasında Avrupa genelinde gerçek ölü sayısının on binleri bulduğunu tahmin ediyor.
*
Zeytinliklerde maden faaliyeti yapılmasının önünü açan ve “Maden Yasası” olarak bilinen kanun teklifi, tüm itirazlara rağmen Meclis’te kabul edilerek yasalaştı.
*
Fransa Gıda Güvenliği Ajansı tarafından yapılan ve hakemli bir dergide yayımlanan yeni bir araştırmaya göre; su, cam, metal ve karton kutularda bulunan içecekler incelendiğinde cam şişelerdeki mikroplastik seviyesi, plastik şişelere göre yaklaşık 50 kat daha fazla çıktı. Bu kirliliğin kaynağı ise cam şişelerin metal kapaklarında kullanılan polyester bazlı bir boya oldu.
EKOIQ
Prof. Dr. Oğuz Özyaral
